H2 Safety: Wprowadzenie

21 gru 2021
Udostępnij:

Jednym z największych wyzwań przed jakimi staje dynamicznie rozwijający się rynek wodorowy w Polsce i Europie są kwestie związane z bezpieczeństwem instalacji, technologii i projektów wodorowych oraz przystosowanie obecnej infrastruktury do bezpiecznego użytkowania tego gazu. W powszechnym, społecznym postrzeganiu wodór nadal jeszcze widziany jest przede wszystkim jako gaz „wybuchowy” i niebezpieczny. Trudno się dziwić, patrząc na jego właściwości fizykochemiczne ta popularna opinia zdaje się mieć określone podstawy. Aby rozwiać pojawiające się wątpliwości i być może już dziś przekonać Cię, że prawidłowo funkcjonujące i użytkowane instalacje wodorowe nie muszą wiązać się z niebezpieczeństwem, poprosiliśmy Aleksandrę Tracz-Gburzyńską, Head of Safety w SES Hydrogen, aby w nowej serii autorskich artykułów przybliżyła nieco bardziej temat projektowania instalacji wodorowych tak, aby spełniały niezbędne normy bezpieczeństwa. Zapraszamy do lektury!

Renesans Wodoru – tak można nazwać aktualną sytuację w Polskiej, Europejskiej i Światowej gospodarce. Rozpoczynając cykl publikacji na temat wodoru i technologii z nim związanych, jeszcze zanim zagłębimy się w projekty i rozwiązania techniczne, wróćmy do samego początku.

Tradycyjnie wodór był i nadal jest szeroko stosowany w przemyśle petrochemicznym i chemicznym oraz w mniejszych ilościach w przemyśle elektronicznym, stalowym, szklarskim czy uwodornienia żywności. W energetyce pierwsze znaczące zastosowanie wodoru pojawiło się w programach kosmicznych. Aktualnie biorąc pod uwagę „obietnicę”, jaką zapewnia wodór – jako wydajny nośnik energii i paliwo o minimalnym wpływie na środowisko, będzie miał on coraz szersze zastosowanie zwłaszcza w obszarach energetyki, ciepłownictwa i transportu. 

W Polsce i na Świecie już teraz opracowywane są systemy i technologie, które wytwarzają wodór przy użyciu różnych surowców i źródeł energii takich jak światło słoneczne, wiatr, biomasa, energia wodna czy odpady z tworzyw sztucznych. Wprowadzenie zasad bezpiecznego stosowania i użytkowania wodoru jako paliwa powinno być głównym celem, ponieważ znacznie ułatwi implementacje nowych technologii wodorowych oraz realizację projektów i inwestycji.

Zarówno the International Organization for Standardization (ISO), jak i International Electrotechnical Commission (IEC), a także wiele innych międzynarodowych organizacji normalizacyjnych
i technicznych  wprowadzając swoje standardy podkreślają, iż kluczowym elementem bezpiecznego stosowania wodoru jest zrozumienie jego unikalnych właściwości fizykochemicznych związanych z bezpieczeństwem oraz powiązanych z nimi zjawisk i tego, że istnieją akceptowalne rozwiązania i podejścia inżynieryjne do kontrolowania zagrożeń i ryzyka związanego ze stosowaniem wodoru. Odpowiednia implementacja tych rozwiązań zapewni mitygacje ryzyka towarzyszącego technologiom wodorowym. 

Zatem pamiętajmy, iż fundamentem dla prawidłowego i bezpiecznego projektowania infrastruktury wodorowej, jest znajomość właściwości fizykochemicznych oraz parametrów procesowych związanych
z produkcją, magazynowaniem, sprężaniem, przepływem gazu w instalacji oraz jego dystrybucją. 

Często pada pytanie: Czy wodór jest bezpieczny?

Musimy pamiętać, iż aktualnie stosowane paliwa węglowodorowe takie jak: olej napędowy, benzyna, LPG, LNG także są źródłem wielu zagrożeń, w tym zagrożeń pożarowych i wybuchowych. Mimo to, infrastruktury stacji tankowania oraz terminali od lat funkcjonują w naszym otoczeniu i na co dzień je użytkujemy. Jak to możliwe? Ponieważ jesteśmy w stanie kontrolować zagrożenia, dzięki zrozumieniu ryzyka związanego ze stosowaniem paliw. 

Kluczowe jest odpowiednie obchodzenie się nimi, z uwzględnieniem ich specyficznych właściwości i parametrów pracy, charakterystycznych dla danej technologii paliwowej oraz uzbrojeniu tej technologii w odpowiednie zabezpieczenia: procesowe, techniczne, przeciwpożarowe, przeciwwybuchowe, a także wdrażanie odpowiednich środków organizacyjnych przy ich eksploatacji.

Na podobnych zasadach wdrażane są technologie paliwa wodorowego. Mówiąc w dużym skrócie budowanie bezpieczeństwa zaczyna się od projektu. Składa się na niego praca interdyscyplinarnej kadry inżynierskiej i analitycznej, następnie wypracowane rozwiązania projektowe wdrażane są w fazie budowy i uruchomienia infrastruktury wodorowej, podlegają testom, kontroli i odbiorom. Na etapie eksploatacji i użytkowania obowiązują konkretne procedury i instrukcje. Zasady bezpieczeństwa funkcjonują więc w całym cyklu życia instalacji. I na takich zasadach powinny opierać wszystkie nowopowstające inwestycje. 

Odpowiadając na pytanie czy jest bezpiecznie – będzie, jeżeli wyżej opisana metodologia będzie stanowczo realizowana z naciskiem na projektowanie i realizacje inwestycji oparte o wymagania bezpieczeństwa.

Pamiętajmy, również, że w fazie eksploatacji ostatecznie to „Jan Kowalski” jako przyszły użytkownik np. stacji tankowania wodoru również będzie odpowiedzialny za bezpieczeństwo poprzez stosowanie się do obowiązujących na stacji procedur bezpieczeństwa.

Zobacz również

Mało czasu, wielkie zmiany. Jak z początkiem 2025 r. dyrektywa MCP wpłynie na sektor ciepłowniczy i ogrzewniczy w Polsce? 23 maj 2023

Mało czasu, wielkie zmiany. Jak z początkiem 2025 r. dyrektywa MCP wpłynie na sektor ciepłowniczy i ogrzewniczy w Polsce?

Niecałe dwa lata dzielą nas od wejścia w życie nowych regulacji dla średnich obiektów energetycznego spalania, które dotyczą nie tylko zakładów energetyki cieplnej i przemysłowych, ale i wielu obiektów użyteczności publicznej.

Udostępnij:
Rozporządzenie w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych (AFIR) – wstępne porozumienie miałoby zwiększyć liczbę stacji ładowania i tankowania wodoru w Europie 31 mar 2023

Rozporządzenie w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych (AFIR) – wstępne porozumienie miałoby zwiększyć liczbę stacji ładowania i tankowania wodoru w Europie

Rozporządzenie AFIR jest częścią pakietu Fit for 55, opublikowanego w lipcu 2021 r. Jego celem jest zapewnienie wystarczającej sieci infrastruktury ładowania i tankowania pojazdów drogowych oraz statków w UE dla zmniejszenia śladu węglowego w europejskim transporcie.

Udostępnij:

Bądź na bieżąco!

Zapisz się na newsletter: