W lipcu zakończyły się negocjacje dotyczące nowych przepisów dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej (EED). Wzmocniony cel to zmniejszenie zużycia energii końcowej w UE o 11,7% do 2030 r. Przepisy skupiają się również na lokalnych planach ogrzewania i chłodzenia oraz stopniowym zaostrzeniu wymagań w celu stworzenia bezemisyjnych sieci ciepłowniczych i chłodniczych do 2050 r.
Wniosek dotyczący zmiany dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej wynika z pakietu „Fit for 55” z lipca 2021 r. Głównym celem pakietu i proponowanych w nim zmian legislacyjnych jest dostosowanie unijnych ram prawnych do osiągnięcia redukcji emisji gazów cieplarnianych netto o 55% do 2030 r. oraz osiągnięcie neutralności do 2050 r.
Wprowadzając zmiany do dyrektywy z 2018 r., Unia Europejska chce zapewnić, że państwa członkowskie wspólnie osiągną redukcję końcowego zużycia energii o co najmniej 11,7% do końca dekady w stosunku do prognoz zużycia energii w 2030 r. sporządzonych w 2020 r. Nowy cel wzmacnia ten z lipca 2021 r., który zakładał zmniejszenie zużycia energii końcowej o 9%.
Przekłada się to bezpośrednio na wzrost rocznego wskaźnika oszczędności, który dotychczas wynosił 0,8%. Aktualnie, wszystkie państwa członkowskie UE są zobowiązane osiągnąć wskaźnik w wysokości 1,49% w latach 2024-2030. Obejmuje to krytyczne sektory, takie jak budownictwo, przemysł i transport.
Aktualizacja dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej – wpływ na sektor grzewczy
Jednym z obszarów, na których skupia się dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej są lokalne plany efektywnego ogrzewnictwa i chłodnictwa. Podjęte środki mają mieć bezpośredni wpływ na poprawę jakości powietrza w miastach, dzięki zmniejszeniu zapotrzebowania na emisyjne paliwa grzewcze.
Państwa członkowskie są zobligowane, by opracowując środki polityczne dla wypełnienia obowiązku oszczędności energii, jednocześnie przestrzegały unijnych priorytetów w zakresie klimatu i środowiska. Dyrektywa EED ma mobilizować do wydatkowania środków publicznych wyłącznie na przyszłościowe i zrównoważone technologie zgodnie z długoterminowym celem neutralności węglowej, w tym poprzez zmniejszenie zapotrzebowania na ogrzewanie i pokrycie pozostałego zapotrzebowania za pomocą bezemisyjnych źródeł energii.
Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej (EED) – czym są efektywne sieci ciepłownicze i chłodnicze?
Według dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej i zawartej w niej zaktualizowanej definicji, w celu zapewnienia bardziej efektywnego zużycia energii i zwiększenia udziału energii odnawialnej w dostawach ciepła i chłodu do sieci, efektywny system ciepłowniczy i chłodniczy będzie musiał spełniać następujące kryteria:
- do dnia 31 grudnia 2027 r. – system wykorzystujący co najmniej 50% energii odnawialnej, 50% ciepła odpadowego, 75% ciepła wytwarzanego w kogeneracji lub 50% kombinacji takiej energii i ciepła;
- od dnia 1 stycznia 2028 r. – system wykorzystujący co najmniej 50% energii odnawialnej, 50% ciepła odpadowego, 50% energii odnawialnej i ciepła odpadowego, 80% wysokosprawnej kogeneracji lub kombinację takiej energii cieplnej wprowadzanej do sieci, w której udział energii odnawialnej wynosi co najmniej 5%, a całkowity udział energii odnawialnej, ciepła odpadowego lub wysokosprawnej kogeneracji ciepła wynosi co najmniej 50%;
- od dnia 1 stycznia 2035 r. – system wykorzystujący co najmniej 50% energii odnawialnej, 50% ciepła odpadowego lub 50% energii odnawialnej i ciepła odpadowego lub system, w którym całkowity udział energii odnawialnej, ciepła odpadowego lub ciepła wytwarzanego w wysokosprawnej kogeneracji wynosi co najmniej 80%, a dodatkowo całkowity udział energii odnawialnej lub ciepła odpadowego wynosi co najmniej 35%;
- od dnia 1 stycznia 2040 r. – system wykorzystujący co najmniej 75% energii odnawialnej, 75% ciepła odpadowego lub 75% energii odnawialnej i ciepła odpadowego lub system wykorzystujący co najmniej 95% energii odnawialnej, ciepła odpadowego i wysokosprawnego skojarzonego wytwarzania ciepła, a ponadto całkowity udział energii odnawialnej lub ciepła odpadowego wynosi co najmniej 35%;
- od dnia 1 stycznia 2045 r. – system wykorzystujący co najmniej 75 % energii odnawialnej, 75% ciepła odpadowego lub 75% energii odnawialnej i ciepła odpadowego;
- od 1 stycznia 2050 r. – system wykorzystujący wyłącznie energię odnawialną, wyłącznie ciepło odpadowe lub wyłącznie połączenie energii odnawialnej i ciepła odpadowego.
Państwa członkowskie mogą również wybrać alternatywę dla powyższych kryteriów w postaci tych opartych na ilości emisji gazów cieplarnianych z systemu ciepłowniczego i chłodniczego na jednostkę ciepła lub chłodu dostarczonego odbiorcom. Jak wskazuje dyrektywa, przy wyborze tych kryteriów efektywny system ciepłowniczy i chłodniczy musi spełniać następującą maksymalną ilość emisji gazów cieplarnianych na jednostkę dostarczonego ciepła lub chłodu:
- do dnia 31 grudnia 2025 r.: 200 gramów/kWh;
- od dnia 1 stycznia 2026 r.: 150 gramów/kWh;
- od 1 stycznia 2035 r.: 100 gramów/kWh;
- od dnia 1 stycznia 2045 r.: 50 gramów/kWh;
- od dnia 1 stycznia 2050 r.: 0 gramów/kWh.
Kocioł wodorowy – czy wodór adresuje wymogi dyrektywy EED?
Konieczność wymiany konwencjonalnych urządzeń grzewczych jest więc nieunikniona. Rośnie też potrzeba stosowania rozwiązań, które nie będą krótkoterminowe, ale tych, gdzie strategiczne inwestycje zapewnią spełnienie wymogów zarówno w perspektywie kilku najbliższych lat, jak i docelowo w przyszłości. Taką gwarancję daje wodór, który charakteryzuje kilkukrotnie wyższa gęstość energetyczna na jednostkę masy w porównaniu do paliw węglowodorowych oraz zeroemisyjność spalania, gdzie jedynymi produktami są energia i woda.
Dlatego w SES Hydrogen Energy koncentrujemy się na rozwoju bezemisyjnego kotła wodorowego do zastosowań średniej i dużej skali w ciepłownictwie systemowym, przemyśle i węzłach ogrzewnictwa mieszkaniowego, który w procesie spalania wykorzystuje substraty w postaci wodoru i czystego tlenu, co już dziś wyróżnia go spośród rozwiązań dostępnych na rynku.
Jako pierwsi w Polsce z powodzeniem przeprowadziliśmy testy funkcjonalne urządzenia i zmierzamy do jego komercyjnego wdrożenia. Rozwijany kocioł wodorowy będzie charakteryzować brak emisji CO2, NOx, SOx, pyłów i spalin przy wysokiej sprawności urządzenia. W przypadku integracji źródła wodoru i tlenu w postaci elektrolizera oraz kotła wodorowego w ramach jednej inwestycji możliwe będzie dostarczanie paliwa i utleniacza produkowanych z wykorzystaniem energii pochodzącej z farm OZE.
Kocioł na paliwo w postaci wodoru jest przyszłością branży grzewczej, dzięki realizacji zapotrzebowania na ciepło pozbawione emisji. Zagwarantuje odejście od stosowania paliw węglowodorowych, zapewniając bezpieczeństwo dostaw ciepła w sytuacji kryzysów na rynku paliw i barier w imporcie surowców.
